3. Overzicht overhead, VPB en onvoorzien

Overhead

Inleiding

De indirecte kosten (overhead) worden begroot en verantwoord in het overzicht overhead. Onder overhead verstaan wij het geheel van taken en activiteiten gericht op de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces. Globaal betreft het de kosten van bedrijfsvoering (huisvesting, facilitair, ICT, overig) en directie, maar ook de kosten van het management en het opleidingsbudget. Specifieke bedrijfsvoeringskosten die direct toe te rekenen zijn aan een product/programma, vallen niet onder de overheadkosten en worden rechtstreeks toegerekend aan het desbetreffende product of de gebruiker. Tevens is het toegestaan om overheadkosten toe te rekenen aan grondexploitaties, investeringen en projecten.

Wat hebben we daarvoor gedaan

Financieel overzicht overhead

Het financieel overzicht Overhead heeft per saldo een nadelige afwijking van € 266.000 Dit komt door €610.000 hogere lasten en € 343.000 hogere baten. De belangrijkste verschillen worden hieronder toegelicht.

Afwijkingen overzicht overhead

Reserves

In het overzicht Overhead zijn geen reserves.

Voorzieningen

Voorziening spaarverlof medewerkers

Dit is, conform de vastgestelde cao 2022, met ingang van 2022 een nieuwe voorziening. In 2022 is € 789.000 toegevoegd aan de voorziening. Het saldo van de voorziening is per 31-12-2022 € 789.000.

Investeringen

Er zijn geen afwijkingen op de investeringen in het overzicht overhead.

Vennootschapsbelasting (VPB)

Toelichting Vennootschapsbelasting (Vpb)

Door een wetswijziging zijn vanaf 2016 bepaalde activiteiten van de gemeente belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting (Vpb). In 2022 is tussen de gemeente en de Belastingdienst overeenstemming bereikt over de te hanteren openingsbalans voor de vennootschapsbelasting. De openingsbalans is de basis voor de berekening van de fiscale winst waarover jaarlijks belasting moet worden betaald. Op dit moment gaat het om drie activiteiten die belastingplichtig zijn.

1. Grondexploitaties
   De gemeente heeft met de grondexploitaties (ook wel: bouwgrond in exploitatie) een activiteit die in ieder geval kwalificeert als onderneming voor de Vpb. Na intensief overleg met de belastingdienst zijn wij in 2021 overeengekomen dat de grondexploitaties pas vanaf 1 januari 2017 kwalificeren als onderneming. Pas vanaf dat moment is sprake van een structureel te verwachten winst. Eind 2021 is een principe overeenkomst met de Belastingdienst overeen gekomen. Dit resulteerde in februari 2022 in een tussen beide partijen overeengekomen fiscale beginbalans per 1 januari 2017 voor de Vpb-plicht.

2. Reclame-opbrengsten
   De Belastingdienst kwalificeert ook reclameopbrengsten als een Vpb belaste activiteit. De gemeente en haar adviseurs zijn echter van mening dat dit een activiteit van zogenaamd regulier vermogensbeheer betreft en dus buiten de Vpb plicht valt. Veel gemeenten en adviseurs delen de mening van onze gemeente en haar adviseurs. Voor het onderdeel reclamebelasting is een gezamenlijk “proefproces” gestart. De Belastingdienst heeft hiervoor echter al voorlopige aanslagen opgelegd waartegen de gemeente bezwaar heeft gemaakt. Het gaat naar verwachting om circa € 40.000 per jaar. Op dit moment is in de jaarrekening voorzichtigheidshalve een bedrag van ongeveer € 280.000 aan Vpb-last over de jaren 2016 tot en met 2022 voor dit onderdeel opgenomen. Als de Belastingdienst niet of slechts gedeeltelijk in het gelijk wordt gesteld kan dit bedrag weer (gedeeltelijk) vrijvallen.

3. Verkoop reststromen afvalinzameling
   Ten aanzien van de afvalinzameling is de verkoop van reststromen aangemerkt als een belaste activiteit. Met betrekking tot de belastbaarheid van de verkoop van reststromen zijn op landelijk niveau met de Belastingdienst en de NVRD (Koninklijke Vereniging voor Afval- en Reinigingsmanagement) generieke afspraken gemaakt. Eén van deze generieke afspraken met de Belastingdienst houdt in dat de fiscale winst wordt bepaald op 1% van de omzet uit reststromen, waarbij geen rekening hoeft te worden gehouden met de omzet behaald uit de bijdragen van Nedvang/ Stichting Afvalfonds. De inkomsten uit reststromen zijn door de gemeente in kaart gebracht. Dit is verminderd met het deel dat wordt doorbelast aan andere gemeenten in verband met de milieustraat en de inkomsten van Nedvang/ Stichting Afvalfonds. De belastbare omzet uit reststromen over 2022 betreffen € 8.261.

De werkelijke baten en lasten uit hoofde van de heffing voor de vennootschapsbelasting wijken ten opzichte van de begroting na wijziging af met een bedrag van bijna € 2 miljoen. Deze afwijking ontstaat doordat bij het opstellen van de Najaarsrapportage 2022 een inschatting is gemaakt over de nog te betalen incidentele vennootschapsbelasting over de jaren 2017 tot en met 2022. Als gevolg van de herberekening van de openingsbalans door de ingebrachte gronden van Baanstee Noord in de jaren 2020 tot en met 2022 (de gronden die in 2015 waren afgewaardeerd). Door de veel hogere openingsbalans krijgt de gemeente door de fiscale systematiek betaalde belasting over 2020 tot en met 2022 terug. De belastingplicht verschuift door de verhoogde openingsbalans naar de toekomst. In 2022 is dit een voordeel.

De post onvoorzien is uitsluitend bedoeld voor dekking van onvoorziene lasten en mag alleen met toestemming van de raad worden aangesproken. Dit onderdeel maakt deel uit van de paragraaf weerstandscapaciteit. In 2022 is er door de raad geen aanspraak gemaakt op de post onvoorzien.